AN TOÀN THỰC PHẨM, PHÒNG CHỐNG NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM TRONG MÙA HÈ VÀ MÙA MƯA BÃO LỤT

Bão lụt và các thay đổi bất thường về thời tiết là những điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật phát triển do đó dễ dẫn đến tình trạng ô nhiễm thực phẩm. Các bệnh lây truyền qua thực phẩm thường gặp như: Vibrio cholerae bệnh tả, Salmonella gây thương hàn, Shigella gây lỵ trực trùng, Bacillus anthracis gây bệnh than, bệnh tiêu chảy do virus (rotavirus, enterovirus…), viêm gan A, E…

Trong điều kiện mưa bão, việc đảm bảo an toàn thực phẩm có nhiều hạn chế do ách tắc trong vận chuyển; Lương thực, thực phẩm gặp thời tiết mưa ẩm dễ bị ôi, thiu, mốc, hỏng, sinh độc tố có thể gây ngộ độc thực phẩm; Nguồn nước có thể bị ô nhiễm nặng dẫn đến ô nhiễm thực phẩm và nước uống dùng để chế biến thức ăn.

Để đảm bảo an toàn thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo người dân cần thực hiện 5 nguyên tắc

Giữ gìn vệ sinh tốt

- Rửa tay bằng xà phòng hoặc chất tẩy rửa với nước sạch. Theo đó, trước khi tiếp xúc với thực phẩm; Trước và trong quá trình chế biến thực phẩm; sau mỗi lần đi vệ sinh. Việc rửa tay bằng xà phòng trước khi bắt đầu chuẩn bị thức ăn, sau khi chạm vào thức ăn sống, sau khi đi vệ sinh, sau khi chạm vào vật nuôi và thùng rác sẽ giúp ngăn chặn vi khuẩn lây lan trong nhà bếp và thực phẩm.

- Vệ sinh toàn bộ bề mặt và dụng cụ chế biến thực phẩm bằng nước sạch và chất tẩy rửa sau mỗi lần chế biến.

-  Giữ gìn sạch sẽ khu vực bếp và thực phẩm phòng tránh côn trùng, sâu bọ và các động vật khác xâm nhập.

Để riêng thực phẩm sống và thực phẩm chín

-  Không để lẫn thịt lợn, thịt gia súc, gia cầm và hải sản tươi sống với các thực phẩm khác.

- Sử dụng riêng các dụng cụ và thiết bị nấu nướng như dao, thớt để chế biến thực phẩm sống.

- Bảo quản thực phẩm trong các dụng cụ có nắp đậy để tránh ô nhiễm giữa thực phẩm sống.

- Bảo quản thực phẩm trong các dụng cụ có nắp đậy để tránh ô nhiễm giữa thực phẩm sống và thực phẩm chín.

Đun nấu kỹ

- Đun, nấu kỹ thực phẩm, đặc biệt là các loại thịt, trứng và hải sản

- Đun sôi thực phẩm và đảm bảo thực phẩm luôn được nấu kỹ

- Đun kỹ lại thực phẩm chín và chỉ đun lại một lần

Giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn

- Tránh vùng nhiệt độ không đảm bảo an toàn: từ 5 đến 60 độ C

- Làm lạnh ngay và bảo quản ở tủ lạnh tất cả các thực phẩm đã nấu chín và thực phẩm dễ bị ôi thiu, hư hỏng khi không sử dụng ngay.

- Giữ thực phẩm đã nấu chín ở nhiệt độ > 60 độ C trước khi ăn.

Sử dụng nước và nguyên liệu an toàn

- Sử dụng nước sạch trong chế biến thực phẩm.

- Lựa chọn thực phẩm tươi từ nguồn tin cậy, an toàn.

- Rửa sạch rau và hoa quả, đặc biệt với các loại rau quả ăn sống.

- Không sử dụng thực phẩm đã quá hạn sử dụng, đồ hộp bị phồng, méo.

Vào mùa hè, mùa bão lụt do thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều, ngập lụt, tình trạng thiếu nước sạch để chế biến, vệ sinh dụng cụ; tình trạng ô nhiễm môi trường gia tăng và nhu cầu sử dụng các thực phẩm tươi sống, nước giải khát, nước đá, kem tăng cao ở gia đình, các bếp ăn tập thể, nhà hàng, các cơ sở sản xuất, kinh doanh… Do đó,  nguy cơ ô nhiễm thực phẩm, ngộ độc thực phẩm có chiều hướng gia tăng.

Ngộ độc thực phẩm sẽ có những biểu hiện gì?

Đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy là những biểu hiện phổ biến nhất. Người bệnh thường mệt lả đi sau những cơn co rút ở bụng, nôn ra máu hoặc tiêu chảy nhiều lần, chóng mặt như lên cơn tiền đình. Nếu nôn và đi ngoài cấp trên 5 lần sẽ bị mất nước, mất điện giải, trụy tim mạch rất dễ dẫn đến sốc nhiễm khuẩn nếu nguyên nhân do vi khuẩn gây nên. Bệnh nhân có thể sốt, khô miệng, khô môi, mắt trũng, thở gấp, thậm chí có thể co giật.

Cần có kiến thức sơ cứu bệnh nhân ngộ độc thực phẩm

Ngộ độc thực phẩm triệu chứng cấp tính sẽ xuất hiện chỉ sau vài phút, vài giờ hoặc trong vòng 1 - 2 ngày sau khi dùng đồ ăn “có độc”. Cũng như nhiều căn bệnh khác, thời điểm vàng để cứu chữa cho nạn nhân có ý nghĩa không nhỏ để bảo toàn sức khỏe và không để lại di chứng nặng nề. Người sơ cứu ngoài việc có kiến thức y học thì quan trọng cần sự bình tĩnh để thực hiện các động tác thật chính xác.

Gây nôn là biện pháp đầu tiên trong trường hợp bệnh nhân không có biểu hiện nôn. Hãy rửa tay thật sạch hoặc đeo găng y tế rồi đặt vào lưỡi bệnh nhân để kích thích nôn. Lưu ý, đặt người bệnh nằm nghiêng, phần đầu kê hơi cao để chất thải khi nôn ra không bị trào ngược vào phổi, không kích thích quá mức gây sặc… Phương pháp này không áp dụng với người đã bị hôn mê.

Người bệnh cần được uống thật nhiều nước và được nghỉ ngơi yên tĩnh. Nước lọc, nước bù điện giải, nước gạo rang đều là những lựa chọn tốt để lọc độc ra khỏi cơ thể và bù lượng nước đã bị mất đi.

Gừng, mật ong: Giã nhuyễn vài lát gừng và trộn chung với 1 thìa mật ong, sau đó ngậm hỗn hợp này trong khoảng 15 đến 20 phút. Cảm giác đau bụng co thắt và khó chịu ở dạ dày sẽ dịu đi.

Cảm giác đau bụng co thắt và khó chịu ở dạ dày sẽ dịu đi khi ngậm gừng mật ong.

Tỏi: Nhai vài tép tỏi tươi có thể giảm nôn nao, đau bụng nhờ đặc tính kháng khuẩn có trong tỏi. Tỏi cũng có thể giúp “cầm” tiêu chảy, hạn chế việc cơ thể mất nước

Quả chanh: Một ly nước chanh ấm có thể giúp làm dịu dạ dày nhanh chóng cho người đang bị ngộ độc thực phẩm.

Phòng ngộ độc thực phẩm trong mùa bão lụt

Không sử dụng thực phẩm đã ôi thiu, mốc hỏng. Tuyệt đối không sử dụng gia súc, gia cầm chết do ngập nước, do ngộ độc hoặc chết không rõ nguyên nhân để chế biến làm thực phẩm.

Trong mùa mưa bão, trước tiên phải có đủ nước sạch để dùng. Nếu có điều kiện thì phải đun sôi hoặc dùng nước đóng chai, đóng hộp, nước đã khử trùng. Cố gắng ăn chín uống sôi trong điều kiện cho phép và nếu được thì nấu ăn gọn từng bữa, không để thức ăn lưu cũ. Rửa sạch tay trước và trong quá trình chế biến đồ ăn, sau khi đi vệ sinh.

Vì sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng, mỗi người dân hãy nâng cao ý thức trong việc lựa chọn, bảo quản và sử dụng thực phẩm an toàn, đặc biệt trong mùa hè và mùa mưa bão lụt - thời điểm tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm.